ЗУРХАЙН ОРД ҮНЭНДЭЭ 13 БАЙДАГ УУ?

МОГОЙТ ОРД

Зурхайн орд байдгийг бараг бүх хүн мэднэ. Энэ үнэн ч бас <но>бий. Яагаад гэвэл зурхайн бас нэг нууцлаг орд байдаг аж. Түүнийг Могойт (латинаар Serpentarius эсвэл Apheuhus нь гартаа могой атгасан хүн) гэж нэрлэдэг. Гэтэл бид яагаад 13 бус зөвхөн 12 ордыг л мэддэг юм бол. Балар эртний үеэс л хүмүүс тэнгэр рүү харж оддыг тоолж байсан биз. Цаг хугацаа өнгөрөх тусам дэлхий дээр ямар нэг үйл явдал болох үед тэнгэрт тодорхой хэдэн од гийж байдгийг тэд анзаарах болжээ. Хүмүүс тэр үеэс эхлэн одот тэнгэрийн анхны картыг хийдэг болж, үй түмэн оддыг өөрсдийн ахуй амьдрал ,улирал эхлэх , солигдохтой уялдуулахыг хичээж байлаа. Гэвч тоо томшгүй оддын байрлалыг тогтоох мэдээж амаргүй. Иймээс зөвхөн цөөн тооны хүн л энэ мэдлэгийг эзэмшдэг байв. Омог аймгийн бөө,удган, төлөгч нар мэдлэгийн төлөө бүхий л аргаар тэмцэхийн зэрэгцээ бусдаас нууцалж ,ид шид мэт харуулахыг оролдож байлаа. Ингэснээр тэд тодорхой үйл явдлуудыг урьдчилан зөгнөх боломжтой болж ,үр суулгах, ургац хураах, аж ахуйгаа хөтлөх зэргийг цаг хугацаанд нь хийдэг болсон. Хүн төрөлхтний түүхийн туршид одон орончид тэнгэрийн оддыг ажиглаж ,бүх мэдээллийг тусгай карт , номд тэмдэглэдэг болов. Эртний хүмүүс нарыг онцгойлон авч үзэж байлаа. Ингээд нарны нэг жилд туулах замыг Зодиак буюу зурхай хэмээж ,түүний замд тааралдах одуудад нэр бодож олжээ. Зодиак нь эртний грек хэлээр <<амьтдын тойрог >>(zoon -амьтан ,diakos-дугуй, тойрог) гэсэн утгатай. Үнэхээр зурхайн ордууд голдуу амьтад байдаг. Мэдээж энд хүний дүрс болон амьгүй жинлүүр мэт эд зүйлс бий. Эдгээр нэрийг тохиолдлоор өгөөгүй. Хэрэв бүлэг оддыг шулуун шугамаар холбовол дээрх амьтад, хүний хэлбэр дүрс харагддаг. Үүлгүй, цэлмэг шөнө та өөрөө ажиглаад үзээрэй.

Зурхайн загалмай дээр нар бүтэн жилийн турш оддын 12 ордыг хэрхэн дамжин өнгөрч байгааг харуулжээ. Энэ бол 12 сар. Хоёр шулуун шугам энэ тойргийг жилийн дөрвөн улиралд хувааж, босоо, хэвтээ шулуунууд нь хавар, намын өдөр шөнө тэнцэх өдрийг тодорхойлжээ. Оддын 12 орд нь тухайн улиралд байгальд явагдах үзэгдлүүдийн холбоог ч харуулдаг. Жишээлбэл хумхын орд нь хаврын бороог билэгддэг. Харин 13 дахь орд хаанаас гарч ирэв? Энэ их амархан , одоогийн бидний хэрэглэдэг 12 ордыг манай эриний өмнөх 400 оны үеийн одон орны номуудад анх дүрсэлсэн. Гэтэл түүнийг өнөөдөр ч ашигласаар. Жилийг 12 сард хуваасан нь учиртай. Сар жилийн туршид 12 бүтэн мөчлөгийг өнгөрөөдөг, шинэ сар гарахаас тэргэл сар хүртэл. Иймээс сар нь нэг мөчлөгийн хугацаа юм. 13 дахь ордыг саяхан буюу өнгөрсөн зуны эхээр нээжээ. Эрт дээр үед оддын ордын хил хязгаарыг нарийн заагладаггүй байсан бол орчин үед илүү тодорхой, бас шатлалтай болгожээ. Иймээс нууцлаг Могойт ордыг нум болон хилэнцийн хооронд оршдог хэмээн эрдэмтэд дүгнэж байна. Зургадугаар сард хамгийн тод, сайн харагддаг энэ ордын есөн одыг тойрон гарагийн шинэ системүүд үүсч байгааг одон орончид баталжээ. Могойт нь албан бус орд, гэвч энэ илүү ордыг тэнгэрээс ямар баллуурдаж арилгалтай биш. Учир нь нар тэнд 11 сарын 27- ноос 12 дугаар сарын 17 хүртэл 21 өдрийг өнгөрөөдөг. Харин ихэнх зурхайчид яагаад ч юм хилэнцийн сүүлийн тав, нумын эхний тав хоногийг Могойтод хамруулдаг. Энэ 10 өдрийг <>буюу <<Шатаагдсан зам >>гэдэг. Зевс бурхан үгэнд нь ороогүй тэнгэрийн амьтныг шийтгэж шатаахад галт зам үүссэн гэнэ. Тэгэхээр 11 дүгээр сарын 17-27-нд төрөгсөд ч тэнгэрийн энэ замыг давтдаг бололтой. Тэд хилэнцийнхэн шиг хамаг гүүрээ шатааж чадахаас гадна нумынхан шиг шударга ёс , хүмүүнлэг үзэлд итгэдэг. Өөр нэг хувилбараар бол Могойт орд

нь орон зайн бус чанарын илрэл гэнэ. Тэгэхээр дээр өгүүлсэн бүхэн эсрэгээр ч байж мэднэ. Ер нь мөнхийн шилжилтийн үе гэж ойлгож болох юм. Могойт ордны билэгдэл нь өөрийн сүүлийг хазаж байгаа могой. Иймээс зарим одон оронч <<Тэнд хар нүх бий. Тэгэхээр Могойт орд нь могойн сүүлийг төдийгүй та бидний хайртай орчлонг ч залгина >>гэж мууг зөгнөдөг. Товчхондоо цус ханхлуулсан өөдрөг үзэл. Могойн ордныхны амьдрал орвонгоороо эргэж, өөрчлөгдөх магадлал өндөр. Гэхдээ тухайн хүн дотроо бэлэн болсон үед л галт зам бадран асах аж. Могойт ордныхны эерэг тал гэвэл маш их эрчим хүчийг агуулсан, зөн совинтой , анагаах увдистай хүмүүс. Харин сөрөг тал нь Октябрийн хувьсгал зэрэг асар олон таагүй үйл явдлууд энэ үед болдог аж. Иймээс хэрэв могойтууд сөрөг эрчим хүч, хорон муу бодлыг агуулбал сүйрэл , гамшгийг авч ирэх аюултай. Зарим зурхайч Могойт ордыг 11 сарын 16-29 гэж авч үздэг. Хэрэв тийм бол бусад бүх ордын хугацаа өөрчлөгдөнө. Хонины орд гэхэд л дөрөвдүгээр сарын 18-наас тавдугаар сарын 12 болно. Могойтуудын онцлог нь тэд галт шувуу Феникс шиг үнсэн дундаас ч сэргэн босч ирэх тавилантай. Товчоор өгүүлэхэд амьдрал ба үхэл нэгэн саванд хослон оршдог аж. Иймээс дотоод хүч чадлаа мэдэрч, өөрийн замаар явдаг тэд бүтээн байгуулж, энх амгалан тогтоож эсвэл бүрмөсөн сүйрүүлж ч чадна.